مطالعات نشان داده است که برخی از دمنوش های تهیه شده با گیاهان دارویی در تقویت و تنظیم سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارند. این گیاهان برخی از نظر طب سنتی ایران دارای طبع گرم هستند، مانند زنجبیل، هل، گل میخک، دارچین، عسل و برخی طبع سرد دارند، مانند گل ختمی، پنیرک و هلیله.

طرز تهیه دمنوش های مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن

گرچه خواص گیاهان دارویی بسیار است اما بر اساس نظر کارشناسان، استفاده از گیاهان دارویی برای دوره‌های طولانی و دائمی توصیه نمی‌شود و ممکن است در افراد، عوارض ناخواسته ایجاد کند.

دمنوش زنجبیل 

دمنوش زنجبیل را می‌توان به تنهایی یا همراه چایی استفاده کرد به این صورت یک تا دو گرم زنجبیل خشک یا مقداری از گیاه تازه آن را در یک لیوان آب جوش یا چای ریخته و روزی دو تا سه بار میل ‌شود.

احتیاط : با توجه به اینکه زنجبیل در طب سنتی از درجه سه گرمی برخوردار است، مصرف زیاد و بی‌رویه آن می‌تواند ایجاد بی خوابی، ضایعات پوستی، خارش و عوارض عصبی مانند بی قراری، تحریک پذیری، زود خشمی و عدم تحمل به خصوص در افراد گرم مزاج شود بنابراین؛ مصرف دائم و زیاد آن خصوصا در گرم مزاج توصیه نمی‌شود.

تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش هل

هل از دارو‌های خوش عطر بو بوده و دهان را نیز خوشبو می‌کند همچنین دمنوش آن برای تقویت سیستم ایمنی مفید است.

هل برای تقویت کبد، معده و افزایش اشتها و تکرر ادرار ناشی از سردی سیستم ادراری به خصوص برای سالمندان اثر خوبی دارد.

یک تا دو عدد هل سبز را می‌توان داخل یک قوری کوچک دم کرده روزی سه تا چهار بار به تنهایی استفاده کرده یا همراه چایی میل شود.

تقویت سیستم ایمنی بدن با چای سبز

پلی فنول موجود در چای سبز، استرس را کاهش می‌دهد. چای سبز همچنین مملو از کافئین است. این دمنوش برای افزایش هوشیاری و آرامش شما بسیار موثر است.

نصف قاشق غذاخوری پودر چای سبز را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید. بعد آن ‌را بجوشانید تا پودر ته نشین شود. پیش از استفاده محلول را صاف کنید.

دمنوش گل میخک

یک تا دو عدد از گل میخک را می‌توان در یک فنجان آب جوش دم کرده و به همراه کمی شکر استفاده کرد.

دمنوش عسل آبلیمو 

یک قاشق غذاخوری عسل را می‌توان داخل یک لیوان آب گرم ریخته و حدود یک قاشق چایخوری یا کمتر آب لیمو ترش ترجیحا تازه به آن اضافه کرده و روزی یک تا دو بار خصوصا صبح ناشتا میل کرد.

تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش گل گاوزبان

دمنوش گل گاوزبان از قدیمی‌ترین و پر مصرف‌ترین دم کردنی‌ها در بین مردم ایران است. آرام بخش اعصاب، تقویت کننده کلیه و کبد، نشاط آور و پیشگیری کننده از افسردگی است.

گل گاو زبان، سنبل طیب و به لیمو را به همراه آب جوش در قوری دم کنید. اگر از رنگ سیاه گل گاو زبان خوش تان نمی‌آید چند لیمو عمانی را به قوری اضافه کنید.

دمنوش گل ختمی

گل ختمی از گیاهانی است طبع سرد دارد. حدود یک تا دو عدد گل آن را داخل یک لیوان آب جوش ریخته و با کمی نبات یا شکر استفاده کنید.

همچنین میتوان یک قاشق مربا خوری از گل خشک پنیرک را داخل یک لیوان آب جوش ریخته و پس از دم کشیدن آن را صاف کرده و کمی شکر به آن اضافه کنید یا همین مقدار را داخل قوری دم کرده و به صورت دمنوش میل کنید تا با افزایش توان سیستم ایمنی بدن، افراد را در مقابل عوامل بیماری ‌زا و خصوصا کرونا محافظت کند.

تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش هلیله سیاه

هلیله سیاه میوه درختی است که در هند می‌روید و برای تقویت سیستم ایمنی و همچنین تقویت معده و اعصاب و سیاه شدن موی سر و درمان آکنه و جوش کاربرد دارد. یک قاشق چایخوری پودر آن را داخل یک کاسه کوچک ماست ریخته و یا داخل کپسول‌های ژلاتینی ریخته و روزی یک تا دو عدد کپسول شب‌ها قبل از خواب میل شود.

دمنوش تخم بالنگو و بارهنگ 

مصرف خیسانده تخم بالنگو و بارهنگ در آب و گلاب به همراه کمی زعفران، ‌ یکی از دمنوش‌های موثر خواهد بود. برای تهیه این دمنوش باید سه چهارم لیوان آب، یک چهارم لیوان گلاب و یک قاشق چایخوری تخم بالنگو را به همراه یک قاشق چایخوری تخم بارهنگ با یکدیگر مخلوط کرده و نیم ساعت صبر کنید تا بالنگو و بارهنگ به خوبی لعاب دهند. سپس سر قاشق چایخوری زعفران ساییده شده را به مواد قبلی اضافه کرده و دوباره هم بزنید؛ پس از آن می‌توانید دمنوش را با افزودن کمی عسل طبیعی آرام ‌آرام بنوشید. .

دمنوش آویشن و شیرین بیان

برای تهیه این دمنوش یک قاشق غذاخوری برگ آویشن به همراه یک قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان را به همراه پنج عدد عناب را در یک قوری ریخته و یک لیوان آب جوش روی آن بریزید. این مخلوط را یک ربع با حرارت ملایم دم کرده و پس از صاف کردن، آن را به صورت گرم بنوشید.  این دمنوش را می‌توانید آن را با عناب مصرف کنید.  توجه کنید که این دستور دو بار در روز برای بزرگسالان قابل تکرار است.

احتیاط ها

این مقدار ۲ تا ۳ بار در روز برای بزرگسالان قابل تکرار و مفید است

برای کسانی که فشار خون بالا دارند مصرف شیرین بیان بیش از ۳ تا ۴ هفته توصیه نمی‌شود.

همچنین مقادیر یاد شده با نصف مقدار دستور از سن هفت سالگی به بعد و با یک سوم تا یک چهارم مقدار دستور برای کودکان ۲ تا ۷ ساله مجاز است.

برای کودکان زیر ۲ سال نیز تنها از هر کدام دو تا ۴ قاشق غذاخوری در روز مناسب است.

تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش عناب

این گیاه برای رفع اضطراب و استرس بسیار موثر است و به دلیل مقدار بالای آنتی اکسیدان، روند پیری پوست را کند می‌کند. عناب به علت داشتن لعاب زیاد، نرم کننده گلو و سینه است و فشار خون را هم کاهش می‌دهد. این گیاه گرفتگی صدا را رفع می‌کند و سبب تقویت دستگاه گوارش می‌شود. عصاره عناب به دلیل داشتن ویتامین c و آنتی اکسیدان، مانع از رشد و حرکت رادیکال‌های آزاد و در نتیجه کمک به کنترل و رشد تومور و سلول‌های سرطانی می‌شود.

۱۰ تا ۱۵ عدد عناب را در آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم و سپس از صافی رد کنید. از آن جا که عناب شیرین است، احتیاج به شیرین کردن دمنوش آن ندارید، ولی در صورتی که میخواهید چای تان شیرین باشد، میتوانید از عسل و نبات هم استفاده کنید. این نوشیدنی برای کم خونی بسیار موثر است، برای این که عناب مملو از آهن و همچنین ملین بسیار خوبی است.

دمنوش به لیمو

برای تهیه دم کرده از پنج گرم برگ و گل گیاه در یک لیوان آب استفاده می‌شود و از این دم کرده باید روزی ۳ بار مصرف شود.

گیاه به لیمو در چای برای خوشبو شدن و خوش عطر شدن استفاده می‌شود و علاوه بر آن گل و برگ گیاه به‌ لیمو به صورت دم کرده دارای خواص بسیاری است:

• آرام بخش اعصاب
• ضد اسپاسم
• تب بر
• ضد نفخ
• تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
• سم زدایی بدن
• تصفیه خون
• ضد استرس
• ضد التهاب
• ترمیم‌ کننده

تقویت سیستم ایمنی بدن با دمنوش بابونه

بابونه یکی از گیاهان دارویی است که میتواند در درمان مشکلات عصبی و اضطراب موثر باشد؛ همچنین به کاهش استرس کمک می‌کند. بابونه دارویی آرامش بخش است که بخار آن مستقیماً به بخش بویایی مغز میرود و همین مسئله باعث کاهش اضطراب می‌شود.

۳ تا ۴ قاشق غذاخوری بابونه را به دو لیوان آب جوش اضافه کنید و بگذارید ۵ دقیقه دم بکشد.

در این روزهای پاییزی که هوا سرد و سرماخوردگی بسیار شایع است، می‌توانید سرماخوردگی‌تان را با نوشیدن دمنوش های گیاهی بهبود بخشید. این دمنوش ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی موثرند.

مصرف دمنوش های گیاهی مقرون به صرفه اند و گاهی بهتر از داروهای شیمیایی جواب می دهند.

1. دمنوش چهار گل

یکی از رایج ترین و بهترین دمنوش های درمان سرماخوردگی و گلو درد است.

برای تهیه دمنوش چهار گل باید نسبت های مساوی از گیاهان گل ختمی، بنفشه، محمدی و پنیرک را با هم ترکیب و به مدت 15 دقیقه در یک قوری چینی دم کنید.

هم چنین می توانید ترکیب گل ختمی، آویشن شیرازی، گل پنیرک، اسطوخدوس و دانه‌ عناب را دم کرده و بنوشید.

برخی ترکیب بهارنارنج، گل محمدی، گل نسترن و بیدمشک را دم می کنند.

بهترین زمان نویدن این دمنوش عصر است؛ چرا که بیشتر بیماری‌های فصل سرما در شب به اوج خود می‌رسند.

2. دمنوش سرماخوردگی نعنا پونه

برگ های تازه پونه یا نعنا را دم کرده و نوش جان کنید. برای خوش عطرتر شدن می توانید چند برگ به لیمو اضافه کنید.

خواص 

• خواب راحت شبانه
• کاهش درد و مشکلات معده
• کاهش تب و التهاب است
• کاهش حالت تهوع و استفراغ
• کاهش درد و التهاب گلو

3. دمنوش گشنیز

به گفته متخصصین طب سنتی مصرف دم نوش گشنیز از بروز سرماخوردگی پیشگیری کرده و علائم سرماخوردگی را در مدت کوتاهی از بین می برد.

بر روی سه قاشق برگ گشنیز خشک شده 2 تا 3 فنجان آب جوش بریزید.

به مدت 15 دقیقه دم کنید و هفته ای 3 تا 4 فنجان از آن بنوشید.

4. دمنوش هل و دارچین

آب جوش را بر روی سه دانه هل، تکه ای چوب دارچین و چند پر زعفران بریزید و روی آن را بپوشانید تا دم بکشد.

در صورت تمایل یکی دو قاشق گلاب بریزید.

5. دمنوش سرماخوردگی آویشن

دمنوش آویشن در بهبود تنگی نفس و سرفه موثر است.

دو فنجان و نیم آب جوش را بر روی یک قاشق آویشن بریزید.

بگذارید 10 دقیقه دم بکشد، می توانید روی حرارت غیر مستقیم بگذارید.

این دمنوش را روزی دو یا سه بار میل کنید تا از خواص آن بهره مند شوید.

خواص دمنوش آویشن

• ضد سرماخوردگی
• ضد سرفه
• بهبود دردهای عضلانی و مفصلی
• خلط آور
• کمک کننده به هضم غذا
• بهبود نفخ و شکم درد
• بهبود سیاه سرفه
• ضد سردرد و سرگیجه
• ضد میگرن
• تقویت کننده حافظه
• آرامش بخش و خواب آور
• بهبود آسم و برونشیت
• رفع تپش قلب
• موثر در جلوگیری از ریزش مو

*** موارد منع مصرف  ***

مصرف زیاد آویشن یا عصاره آن در دوران بارداری می‌تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد.

آویشن می‌تواند روند انعقاد خون را به تاخیر بیندازد؛ بنابراین افرادی که عمل جراحی در پیش دارند، از 2 هفته قبل از عمل جراحی نباید آویشن استفاده کنند.

مصرف آویشن به مبتلایان به اختلالات غده تیروئید توصیه نمی‌شود.

6. بهبود سرماخوردگی با چای آویشن

یک و نیم قاشق چای خوری پودر آویشن خشک شده یا سه قاشق چ

ای خوری از آویشن تازه را به یک فنجان چای بیفزایید.

درمان سرماخوردگی با دمنوش آبلیمو و سیر

سه تا 4 عدد حبه سیر، 3 یا 4 تکه زنجبیل تازه و کمی آب را به مدت 20 دقیقه بجوشانید.

سپس آب دو سه عدد لیموی تازه و کمی به آن اضافه کرده و بنوشید.

7. دمنوش دارچین

این دمنوش سرفه های خشک را درمان می کند.

دو لیوان آب روی چند تکه چوب دارچین ریخته و روی حرارت بگذارید تا آب به جوش آید.

دو سه بار در هفته این دمنوش را میل کنید.

ترکیب دارچین و زنجبیل هم می‌تواند دمنوش مفید و اثرگذاری باشد.

نوشیدن این دمنوش برای خانمهای باردار توصیه نمی شود.

8. دمنوش چای دارچین

هنگام دم کردن چای تکه ای چوب دارچین در قوری بریزید.

می توانید از پودر دارچین هم استفاده کنید.

در صورت تمایل با مقداری عسل و آبلیمو بنوشید.

خواص

• کاهش سطح قند خون
• کاهش دهنده وزن و موثر در روند لاغری
• آنتی‌بیوتیک طبیعی
• درمان سردرد
• کاهش التهاب
• پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلوآنزا فصلی
• درمان سرفه‌های مزمن
• پاک کردن سینوس‌ها

9. دمنوش مریم گلی

دمنوش این گیاه دارویی برای درمان عفونت‌های تنفسی، التهاب سینوس‌ها و بیماری آنفلوانزا بسیار مفید است.

یک و نیم قاشق چای خوری مریم گلی یا ۳ قاشق چای‌خوری از این گیاه دارویی را داخل قوری ریخته و دو لیوان آب جوش به آن اضافه کنید تا به مدت ۲۰ دقیقه دم شود.

مقداری عسل به دمنوش اضافه کرده و روزانه چند بار بنوشید، زنان باردار و یا شیرده از این دمنوش استفاده نکنند.

10. دمنوش گل گاوزبان و گشنیز

چند برگ گشنیز، کمی گل گاوزبان، چند دانه هل یا تکه ای چوب دارچین و چند پر لیمو عمانی را 5 تا 10 دقیقه دم کنید.

11. دمنوش سرماخوردگی گل میخک

برای تهیه دمنوش میخک می‌توانید از یک چاشنی شیرین و تند هم در کنار آن استفاده کنید.

این دمنوش ادرار آور است و گرفتگی ریه را برطرف می‌کند.

دمنوش میخک می‌تواند سینوس‌ها را باز کند تا بتوانید راحت‌تر نفس بکشید.

12. دمنوش داغ  پرتقال خونی

یک برش از پرتقالی خونی را داخل لیوان چای داغ خود بیندازید یا اینکه داخل قوری بیندازید و کمی دارچین هم به آن اضافه کنید و بگذارید خوب دم بکشد.

پس از دم کشیدن می‌توانید از آن بنوشید تا به رفع سرماخوردگی‌تان کمک کند.

13. دمنوش سرماخوردگی اُکالیپتوس

اُکالیپتوس یک گیاه استرالیایی است که می‌تواند علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا را کاهش دهد. قبایل بومی از چای تهیه شده با برگ‌های اُکالیپتوس، تب را درمان می‌کردند.

اُکالیپتوس همچنین یک ترکیب شیمیایی دارد که خلط و تراکم قفسه سینه را کاهش می‌دهد. این ماده شیمیایی می‌تواند باعث نابودی ویروس آنفلوانزا هم بشود.

قبل از مصرف این دمنوش با پزشک مشورت کنید زیرا در مواردی نادر برگ های این گیاه ممکن است باعث خارش پوست شود.

14. چای فلفل هندی

نصف قاشق چای خوری پودر فلفل را به یک استکان آب در حال جوش اضافه کرده و سپس یک قاشق چای خوری عسل داخل چای بریزید و از روی شعله بردارید.

بعد از خنک شدن چای آن را میل کنید در صورتی که به ادویه جات حساسیت دارید از ۸/۱ فلفل در قاشق چای خوری استفاده کنید.

البته این دمنوش برای اوایل سرماخوردگی که گلو درد شدید نیست مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که فلفل ممکن است سوزش گلو را بیشتر کند.

15. دمنوش نعنا فلفلی

نعنا فلفلی یک ماده رایج در دارو‌های ضد سرفه و ضد انعقاد است.

روغن موجود در برگ نعنا دارای مزایای ضد ویروسی است که به جلوگیری از گسترش ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا کمک می‌کند.

این دمنوش می‌تواند درد عضله و سرفه را نیز کاهش دهد و راه بینی را باز کند.

16. دمنوش سرماخوردگی زنجبیل

روی یک قاشق چای سبز و دو تکه زنجبیل تازه (یا یک قاشق پودر زنجبیل) آب جوش بریزید و اجازه دهید 5 تا 10 دقیقه دم بکشد.

سپس نصف قاشق آبلیموی تازه یا یک پر لیمو یا یک پر پرتقال یا کمی لیمو عمانی و عسل اضافه کرده و نوش جان کنید.

خواص

• سرشار از آنتی ‌اکسیدان
• کمک به کاهش وزن
• درمان حالت تهوع بخصوص در زنان باردار
• ضد سرطان
• کاهش درد قاعدگی
• پیشگیری از سرماخوردگی

17. بهبود سرماخوردگی با دمنوش به لیمو و گل گاوزبان

چند برگ به لیمو و گل سرخ، کمی گل گاوزبان و کمی  تخم گشنیز را دم کنید.

در صورت تمایل با عسل یا نبات نوش جان کنید.

18. دمنوش سرماخوردگی اسطوخودوس و نعنا

مقدار مساوی برگ اسطوخودوس، پونه، نعنا و آویشن را در ظرفی ریخته و روی آن دو لیوان آب بریزید.

ظرف را روی حرارت بگذارید، وقتی آب جوش آمد حرارت را خاموش کنید.

این دمنوش را یک ساعت پس از هر وعده غذایی نوش جان کنید.

19. دمنوش ریحان و زنجبیل

خوشبختانه تهیه این دمنوش بسیار آسان است، زیرا ریحان حتی در فصل زمستان هم در دسترس است.

برای هر فنجان آب جوش، تنها به تعداد کمی برگ تازه ریحان نیاز دارید. آن‌ها را بشویید و به فنجان اضافه کنید.

می‌توانید از چند تکه زنجبیل تازه هم استفاده کنید. در نهایت با کمی عسل به آن طعم دهید و چند فنجان در روز بنوشید.

توجه داشته باشید که ریحان هم ممکن است با برخی از دارو‌هایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد و اثرات دارو‌های ضد انسداد و فشارخون را افزایش می‌دهد.

برگ ریحان معده را آرام می‌کند، عفونت، اختلالات تنفسی و افسردگی را نیز از بین می‌برد.

خواص آنتی‌بیوتیکی و آنتی اکسیدانی دارد.

20. دمنوش بابونه

یک فنجان آب جوش را با یک قاشق چایخوری گل بابونه خشک شده یا 1 قاشق غذا خوری گل تازه مخلوط کنید.

به مدت 10 دقیقه روی آن را بپوشانید تا دم بکشد، سپس صاف کرده و میل کنید.

در صورت تمایل به آن آبلیمو و عسل اضافه کنید.

خواص

• خواب آور و آرامش بخش
• تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
• سرشار از آنتی اکسیدان
• کاهش افسردگی
• افزایش کیفیت خواب
• کاهش درد و خستگی
• ضد التهاب و کاهش تورم و قرمزی
• کاهش سرفه

از مصرف همزمان بابونه با داروهای ضدانعقاد، بنزودیازپین، وارفارین، سیکلوسپورین و به طور کلی داروهای رقیق کننده خون و … و الکل اجتناب کنید.

در دوران بارداری و شیردهی ممکن است آلرژی به وجود آید.

در مصرف این دمنوش زیاده روی نکنید.

21. دمنوش غنچه گل محمدی یا گل سرخ

دمنوش گل سرخ سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین سی بوده و در درمان سرماخوردگی و سرفه موثر است.

نکته مهم 

فراموش نکنید افراط در مصرف دم نوش ها و جوشانده ها خطرناک است و می تواند عوارض جانبی داشته باشد. برای مثال نوشیدن بیش از حد جوشانده نعنا که برای درمان مشکلات گوارشی و نفخ تجویز می شود. میزان جذب آهن را کاهش می دهد و زمینه بروز کم خونی را فراهم می کند. بنابراین پیش از مصرف دم نوش ها و جوشانده ها با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید.